De Hermitage Amsterdam bestaat sinds 2009, in een gebouw dat 324 jaar een tehuis voor ouderen was. De Diaconie der Protestantse Gemeente liet hier een ‘besjeshuis’ bouwen, dat in 1683 werd opgeleverd. Er was plaats voor 400 vrouwen, er waren 1432 houten heipalen voor gebruikt.
De Diaconie had haar eigen brouwerij, goed voor 600 ton bier per jaar. Deze stond waar nu Carré staat. Het tehuis had een eigen slachterij, op de binnenplaats. Door de ‘Ossenpoort’, nu de ingang van het museum, werd het vee naar binnen geleid voor de slacht. Op de binnenplaats stond ook een grote verwarmingsketel, die wel als de eerste cv-installatie ter wereld wordt beschouwd.In 1718 werd het tehuis uitgebreid met onder meer een mannenafdeling. Nu was dit het Diaconie Oude Vrouwen- en Mannenhuis.
De Franse ‘importkoning’ Lodewijk Napoleon wilde een nationaal museum in Amsterdam en koos als locatie dit tehuis uit. Het bleek echter veel te duur en het museum week uit naar het Trippenhuis. Keizer Napoleon wilde voor zijn intrede in 1811 een grote receptie in de kerkzaal van het tehuis, de tweede grootste zaal van de stad. De diaconie weigerde simpelweg: véél te druk voor de besjes. Onze ‘eigen’ Willem I kreeg drie jaar later wél toestemming om hier zijn inhuldigingsfeest te houden. De kerkzaal was ook de plek waar Winston Churchill in 1946 een plechtige staatslunch kreeg aangeboden
Tijdens de Tweede Wereldoorlog verstopte het Verzet een radiozender op de zolder van het tehuis. Helaas kwamen de Nazi’s hier achter en hebben zij de verzetsleden gearresteerd.
Aan het eind van de vorige eeuw werd dit gebouw niet meer geschikt bevonden voor moderne verpleegzorg. Diverse ideeën voor herbestemming werden gelanceerd, waarvan men een dependance van de Russische Hermitage het meest interessant vond. In 2007 begon de verbouwing. De Hermitage Amsterdam werd een groot succes. Per jaar komen honderdduizenden mensen af op tentoonstellingen uit de schier onuitputtelijke Russische collecties. En sinds een paar jaar ook op de schuttersstukken die het Amsterdam Museum en het Rijksmuseum hier semi-permanent exposeren, en op het eerste ‘Outsider Art Museum’ ter wereld.
