De Schreierstoren

De Schreierstoren

Om Amsterdam te beschermen werden eind 15e eeuw de aarden omwallingen vervangen door een stadsmuur. Een stadsmuur die liep vanaf het IJ, langs het Singel, bij de Munt naar de Amstel, Nieuwe Doelenstraat, Kloveniersburgwal, Nieuwmarkt en via de Geldersekade terug naar het IJ. Op strategische punten waren torens en stadspoorten, met op de hoek van het IJ en de Geldersekade de Schreierstoren.

 

Velen denken dat de Schreierstoren zijn naam dankt aan schreiende vrouwen die op dit punt afscheid namen van hun uitvarende echtgenoten. Dit wordt ondersteund door een verbeelding boven het straatnaambordje aan de rechterkant van de toren. Dit reliëf toont een vrouw die haar hoofd afwendt, terwijl zij wijst naar een schip op de woelige baren. Verder staat er Scrayer-houck en 1569. Misschien is dit reliëf een soort woordgrapje geweest van één van de toenmalige rederijkersgenootschappen. De Schrayerhoucktoren verwijst namelijk niet naar het geschrei, maar naar de schraye (scherpe) hoek in de stadswal richting de Sint Antoniespoort (De Waag).  

 

Door de stadsuitbreiding eind 16e eeuw verloor De Schreierstoren zijn verdedigingsfunctie, maar er volgden andere functies. Zo vond het tinnegietersgilde er zijn onderkomen evenals later de havenmeester. Nu huisvest het een nautische handelsmaatschappij en een proeflokaal. Toen de stadswal gesloopt werd, werd de toren gespaard, waardoor de Schreierstoren de laatste nog geheel resterende toren uit de middeleeuwse stadsmuur is. De grondvorm van de toren is onveranderd, een origineel houten skelet en sommige constructies zijn nog in tact en twee van de oudste kloosterramen van Amsterdam zijn hier tijdens de restauratie tevoorschijn gekomen.

Het feit dat Henry Hudson vanaf hier op ‘De Halve Maen’ vertrok op zoek naar een andere vaarroute naar de Oost, wordt herdacht door een plaquette op de toren. En dat de Schreierstoren een boegbeeld voor Amsterdam is, blijkt o.a. uit Gijsbrecht van Aemstel waarin Joost van den Vondel de toren noemt. Ook is er een miniatuur toren te bewonderen in Madurodam en een steen van de Schreierstoren prijkt in de gevel van de Tribune Tower in Chicago prijkt.

Related Blogs

De Haarlemmerpoort is in feite de vijfde Amsterdamse poort richting Haarlem. De eerdere poorten maakten deel uit van de vestingwerken van de hoofdstad. Bij elke stadsuitbreiding schoof de stadspoort steeds...
Midden in de hoofdstad  staat het Koninklijk Paleis Amsterdam. Dit Amsterdamse paleis wordt al 200 jaar gebruikt als officieel ontvangstpaleis van het Koninklijk huis, zo ook nu door Willem-Alexander. Het...
Midden in de stad, aan de bruisende Haarlemmerstraat, staat één van de belangrijkste nog overgebleven negentiende-eeuwse kerken van Amsterdam. De neogotische Posthoornkerk is met haar drie ranke torens een blikvanger...